De huidige dienstregeling dateert van december 2014. Dat vervoersplan was op zijn beurt een grondige herwerking van de dienstregeling van 1998. Ondanks een gesloten budgettaire enveloppe slaagde NMBS er in het aanbod nog licht te doen toenemen. NMBS is zinnens het vervoersplan om de drie jaar aan te passen om tegemoet te komen aan de veranderende behoeften van de klant en om tegelijkertijd rekening te kunnen houden met de planning van de werken op het spoornetwerk.
De spoorstrategie van NMBS is gebaseerd op het aantrekken van meer reizigers en het verhogen van het aantal zitplaatsen, alsook op de uitbreiding van het aanbod op het bestaande net en het opvoeren van de capaciteit ervan.
De aanpassing van de dienstregeling komt er na een uitgebreide consultatieronde met stakeholders en de (regionale) vervoerspartners die al in september 2015 van start ging. Het is de eerste keer dat NMBS al zo vroeg in het proces haar stakeholders raadpleegt: zo werd al overlegd met de reizigersverenigingen, de regionale vervoersmaatschappen, de verschillende gewesten. In mei en juni werden tijdens provinciale roadshows de burgemeesters en de lokale en regionale politieke verantwoordelijken geconsulteerd. Deze consultatieronde leverde een ganse reeks voorstellen op die naast het klantenpotentieel ook op hun technische en financiële maakbaarheid werden getoetst. In totaal werden 129 voorstellen gedaan: 29 voorstellen bleken technisch niet haalbaar tegen 2020. Van de 100 resterende voorstellen bleven na bovenvermelde maakbaarheidsanalyse uiteindelijk 63 over.
De voorstellen mondden uit in een reeks verbeteringen aan, en uitbreiding van het bestaande vervoersplan. Na de definitieve goedkeuring door de Raad van bestuur en de politieke overheid wordt in het voorjaar van 2017 teruggekoppeld naar de stakeholders en klanten.
Concreet beoogt het nieuwe vervoersplan de verhoging van het aanbod (stijging van het aantal treinkilometers met 3,7 miljoen, wat neerkomt op een toename met 4,9 procent ten opzichte van het huidige vervoersplan), de inperking van de reistijd, de verdere verbetering van de stiptheid en de optimalisering van de aansluitingen. Het aantal zitplaatsen wordt tegen 2020 met meer dan 10.000 verhoogd.
De concrete realisatie van het vervoersplan hangt hoe dan ook af van de beschikbaarheid van de rijpaden, een doorslaggevend element. In de continuïteit van het al lopende overleg met de infrastructuurbeheerder zal NMBS de huidige voorstellen naar eerst vernoemde sturen om duidelijkheid te krijgen over de beschikbaarheid van de nodige rijpaden en de impact van de werken op het net. Op basis van al deze informatie zal de Raad van bestuur in december 2016 een beslissing nemen over de uiteindelijke dienstregeling.
Het nieuwe vervoersplan beoogt op de eerste plaats de uitbreiding van de voorstadsnetten rond Brussel, Antwerpen, Gent, Luik en Charleroi. Deze steden hebben te kampen met zware mobiliteitsproblemen. NMBS wil haar inspanningen met name op deze agglomeraties concentreren.
Ook andere assen worden aangepakt, zoals bijvoorbeeld een verbetering van de reistijd op de Waalse as. Een ander voorbeeld is de splitsing van de trein Knokke-Blankenberge (met koppeling in Brugge) naar Genk, in twee treinen: Knokke naar Brussels Airport – Zaventem en Blankenberge –Genk. Ook de frequentie van bepaalde lijnen op zaterdag wordt verhoogd of ingelegd.